Il 27 dicembre è l’anniversario della morte (nel 1953) del poeta polacco di origine ebraica Julian Tuwim (1894-1953)
it.wikipedia.org/wiki/Julian_Tuwim
conosciuto per le sue opere poetiche (originali e tradotte) e per la sua attività di patriota.
Incominciò a studiare l’Esperanto nel settembre 1909, quando frequentava il ginnasio, e (come lui stesso scrisse) a gennaio del 1910 già lo parlava liberamente, lo scriveva e lo leggeva, tanto che nel 1911 pubblicò sulla rivista “Pola Esperantisto” la traduzione in Esperanto di poesie del poeta polacco Leopold Staff
it.wikipedia.org/wiki/Leopold_Staff
e nel 1912 un intero opuscolo di poesie di Leopold Staff tradotte, con il titolo “Aŭtunaj agordoj” (Accordi autunnali).
Soltanto nel 1913 cominciò a comporre poesie in polacco.
Elenco, in fondo, quello di Tuwim che è apparso in Esperanto, e trascrivo (in polacco, italiano ed Esperanto) una poesia pubblicata su “Pola Esperantisto”, riprodotta in “Espero Katolika” 1985-2/3.
Allego il francobollo polacco del 1969 in onore di Tuwim, utilizzato il 18 settembre 1970 per l’annullo postale speciale in occasione della sesta edizione delle “Vacanze internazionali esperantiste” a Międzygórze.
LITANIA
Modlę się, Boże, żarliwie,
Modlę się, Boże, serdecznie:
Za krzywdę upokorzonych,
Za drżenie oczekujących,
Za wieczny niepowrót zmarłych,
Za konających bezsilność,
Za smutek niezrozumianych,
Za beznadziejnie proszących,
Za obrażonych, wyśmianych,
Za głupich, złych i maluczkich,
Za tych, co biegną zdyszani
Do najbliższego doktora,
Za tych, co z miasta wracają
Z bijącym sercem do domu,
Za potrąconych grubiańsko,
Za wygwizdanych w teatrze,
Za nudnych, brzydkich, niezdarnych,
Za słabych, bitych, gnębionych,
Za tych, co usnąć nie mogą,
Za tych, co śmierci się boją,
Za czekających w aptekach
I za spóźnionych na pociąg,
– ZA WSZYSTKICH MIESZKAŃCÓW ŚWIATA,
Za ich kłopoty, frasunki,
Troski, przykrości, zmartwienia,
Za niepokoje i bóle,
Tęsknoty, niepowodzenia,
Za każde drgnienie najmniejsze,
Co nie jest szczęściem, radością,
Która niech ludziom tym wiecznie
Przyświeca jeno życzliwie –
Modlę się, Boże, serdecznie,
Modlę się, Boże, żarliwie!
Julian Tuwim
wiersze.doktorzy.pl/litania.htm
°°°°°
LITANIA
Ti prego, mio Dio, con fervore,
Ti prego, mio Dio, con tutto il cuore:
Per quelli che sono umiliati,
Per quelli che sperano tremando,
Per l’eterno addio dei morti,
Per la stanchezza dei moribondi,
Per la tristezza dei non compresi,
Per quelli che supplicano invano,
Per quelli derisi, per gli offesi,
Per gli stolti, i gretti e i malvagi,
Per quelli che corrono affannati
Al più vicino ambulatorio,
Per quelli che dalla grande città
Tornano a casa col batticuore,
Per quelli rozzamente trattati,
Per quelli fischiati a teatro,
Per i noiosi, i brutti, gli inetti,
I deboli, i percossi, gli oppressi,
Per quelli senza un sonno sereno,
Per quelli che temono la morte,
Per quelli che aspettano in farmacia
E per quelli che hanno perso il treno,
– PER TUTTI GLI ABITANTI DEL MONDO,
Per i loro guai e i loro affanni,
Le sofferenze, i crucci, i pensieri,
Per le loro ansie e dolori,
Sfortune, nostalgie, dispiaceri,
Per ogni più piccolo palpito,
Che non sia felicità e gioia,
E che essa in eterno a questa gente
Illumini la via benevolmente –
Ti prego, mio Dio, con fervore,
Ti prego, mio dio, con tutto il cuore!
Julian Tuwim trad. Paolo Statuti
musashop.wordpress.com/tag/julian-tuwim-tradotto-da-paolo-statuti/
°°°°°
LITANIO
Mi preĝas, Dio, ardege,
mi preĝas, Dio, elkore:
pro maljustaĵoj al humilaj,
pro tremoj de atendantoj,
pro nereven’ de mortintoj,
pro senfortec’ de agoniantoj,
pro malgajec’ de nekomprenataj,
pro senespere petantaj,
pro ofenditaj, mokataj,
malsaĝaj, malbonaj, mizeraj,
pro la kurantaj senspire
voki la kuraciston,
pro revenantaj hejmen
kun malbonsenta korbato,
pro puŝitaj krudaĉe,
el teatr’ forfajfitaj,
enuiĝantaj, malbelaj,
kaj en la viv’ senhelpaj,
pro malfortaj, batataj,
turmentataj maljuste,
pro ĉiame sendormaj,
pro la morton timantaj,
pro atendantaj zorgplene
ie en apotekoj,
pro la malfruiĝintaj
hodiaŭ je la lasta trajno,
POR ĈIUJ HOMOJ EN MONDO,
pro la ĉagrenoj iliaj,
malĝojoj kaj malagrablaĵoj,
maltrankviloj, doloroj,
sopiroj kaj malbonŝancoj,
por ĉiu korskuo ilia,
kiu ne estas feliĉo,
kiu ne estas la ĝojo,
ke tamen feliĉo kaj ĝojo
fine por ĉiu ekbrilu.
Mi preĝas, Dio, ardege,
mi preĝas, Dio, elkore.
Julian Tuwim, trad. Józef Toczyski
(«Pola Esperantisto»; “Espero Katolika” 2-3/1985)
www.esperokatolika.org/ek19811985/ek1985_0203.htm#16
°°°°°
Julian Tuwim en/ in Esperanto
– “Julian Tuwim, Versaĵoj propraj kaj tradukitaj”, Varsovio, Eldonejo Polonia, 1956. – 129 p.
– Leopold Staff, “Aŭtunaj agordoj”, trad. Julian Tuwim, 1912;
– “Dancanta Sokrato”, trad. Izrael Lejzerowicz, “Literatura Mondo”1931-7/8, p. 134;
– Leopold Staff, “Ĝojo kaj malĝojo de feliĉo kaj momento”, trad. Julian Tuwim, 1931-7/8, p. 136;
– Leopold Staff, “Forĝisto”, trad. Julian Tuwim, “Literatura Mondo”1931-7/8, p. 136;
– Kanto de sabata vespero”, trad. Izrael Lejzerowicz, “Literatura Mondo” 1931-7/8, p. 145;
– Juliusz Słowacki, “Sort’ min timigi jam povas nenia”, trad. Julian Tuwim, “Literatura Mondo” 1931-7/8, p. 151;
– “Epistolo sentimentala”, trad. Leo Belmont, “Literatura Mondo” 1936-2, p. 34;
– “Pri elefanto sen memoro” (el “Versoj por infanoj”), trad. Leo Belmont, “Literatura Mondo” 1937-3, p.87;
– “Litanio”, trad. Józef Toczyski, “Pola Esperantisto”; “Espero Katolika” 1985-2/3;
www.esperokatolika.org/ek19811985/ek1985_0203.htm#16
Foto, “Literatura Mondo” 1937-3, p. 75.
Amuza lia verko estas “Lokomotivo”, poeziaĵo por infanoj en kiu li profitante de la riĉeco je sonoj de la pola lingvo, li elektas vortojn kies sonojn taŭgas por priskribi bruojn de ekveturanta kaj plirapidiĝanta lokomotivo.
Per me era un illustre sconosciuto. Ora lo ritengo meritevole di ricordo. Grazie.