Il 4 giugno ricorre la morte (nel 1872) del compositore polacco Stanisław Moniuszko (1819-1872)
it.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Moniuszko
autore, tra l’altro, della musica dell’opera “Halka”, su libretto di Włodzimierz Wolski.
Nella traduzione di Antoni Grabowski, “Halka” è stata la prima opera lirica in Esperanto messa in scena (il 16 agosto 1912, durante il Congresso Universale di Cracovia). Un resoconto della serata è apparso su “La Revuo” 1912-1913, VII, pagg. 79-80; ne trascrivo un estratto.
È da notare che l’opera “Halka” ha carattere patriottico (presenta punti di contatto con alcune opere di Giuseppe Verdi), e per questo motivo dette problemi a Moniuszko, che (come Zamenhof) era cittadino russo; particolarmente significativa, quindi, è la scelta di quest’opera per il Congresso di Cracovia, cioè per una città che, all’epoca, era sotto dominazione austriaca (se non ci fossero stati i rivolgimenti della prima guerra mondiale, nel 1920 Karol Wojtyła sarebbe nato cittadino austriaco).
Allego un francobollo polacco in onore di Moniuszko.
Du rimarkindaj prezentadoj de profesiaj aktoroj okazis en la urba teatro.
Merkredon vespere prezentiĝis Mazepa, tragedio en kvin aktoj de Juljusz Słowacki.
…….
La opero Halka de St. Moniuszko, teksto de W. Wolski ankaŭ tradukita de Grabowski, estis ludata la vendredon, 16.
Tio estis la unua fojo, kiam oni ludis operon en Esperanto. Verdire nur la solistoj kantis esperante, kaj la ĥoroj kantis pole, ĉar ne estis eble, ke por unu sola prezentado, tiom da personoj lernu speciale Esperanton; sed tio ja tre sufiĉis, kaj la provo admirinde sukcesis. La aktoroj-kantistoj estis: Halka, Sino Leonja Ogrodzka; Zofja, Sino Stefania Marynowiczowna; Jontek, So Adam Dobosz; Januŝ, So Adam Okonski; Stolnik, Józef Munclinger; Zjemba, So Władysław Paszkowski.
Al mi tre plaĉis la muziko kaj la voĉoj; sed mi ne estas kompetenta. Bricard, kiu estas bonega juĝanto pri muziko, tre ŝatis la partituron de Moniuszko kaj laŭdis ne nur la ĉefaktorojn, sed ankaŭ tute speciale la takton, la disciplinon kaj la bonkantadon de la ĥoroj.
Tiuj du spektakloj estis triumfoj por la aktoroj, por Esperanto, sed ankaŭ por nia poeto Grabowski. Ambaŭfoje la entuziasmigita aŭdantaro, ĉe la fino de la prezentado, insistege aplaŭdegis kaj vokis, ĝis kiam la sperta tradukinto aperis sur la scenejo, kaj venis saluti, mano en mano kun la aktoroj.
Carlo Bourlet, “La Revuo” 1912-1913, VII, paĝoj 79-80
