Il 25 gennaio è l’anniversario della nascita della scrittrice e femminista inglese Adeline Virginia Stephen (1882-1941)
it.wikipedia.org/wiki/Virginia_Woolf
eo.wikipedia.org/wiki/Virginia_Woolf
conosciuta come Virginia Woolf dal cognome del marito (è buffo, al riguardo, che un’attivista per i diritti delle donne, impegnata nel movimento per il voto alle donne e per la valorizzazione del ruolo femminile, sia famosa con il cognome del marito anziché con il suo).
Come prescrivevano le rigide regole della puritana società inglese dell’epoca vittoriana, Virginia non frequentò alcuna scuola, ma solo ebbe lezioni di latino e di francese dalla madre.
Pubblicò nel 1915 il suo primo romanzo, “The Voyage Out” (La crociera), a cui fecero seguito, tra gli altri, “Mrs Dalloway” (La signora Dalloway), “To the Lighthouse” (Gita al faro) e “Orlando”. Scrisse anche saggi, in particolare “The Common Reader” (Il lettore comune) e “A Room of One’s Own” (Una stanza tutta per sé).
Le sue opere sono state tradotte in 50 lingue, anche da personaggi famosi (ad esempio, Jorge Luis Borges
Malata di nervi fin dall’adolescenza per una serie di sventure familiari, con crisi depressive e sbalzi di umore, il 28 marzo 1941, scossa dai bombardamenti tedeschi, si riempì le tasche di sassi e si lasciò annegare in un fiume vicino casa.
Virginia Woolf è considerata non solo una grande scrittrice, ma anche una profonda innovatrice della lingua inglese, con abbondanza di similitudini ed assonanze. Per l’analisi introspettiva, con spostamenti in avanti e indietro nel tempo ed associazioni di idee, ricorda James Joyce, Marcel Proust
e Italo Svevo
La sua fama, calata dopo la seconda guerra mondiale, ha avuto un forte risveglio negli anni sessanta-settanta del secolo scorso, in coincidenza con l’esplosione dei movimenti femministi.
Due curiosità:
– Il 10 febbraio 1910 Virginia Woolf fu tra i protagonisti della cosiddetta “beffa della Dreadnought”
it.wikipedia.org/wiki/Beffa_della_Dreadnought
organizzata dal poeta Horace de Vere Cole, il quale riuscì a farsi ricevere a bordo della corazzata inglese “Dreadnought”, insieme con quattro amici travestiti da principi abissini. Il capitano della corazzata, William May, non sospettò nulla, perché i cinque parlavano un misto di swahili e latino, gridando ogni tanto “Bunga! Bunga!” quando vedevano qualcosa d’interessante.
L’espressione “bunga bunga” ha avuto una nuova popolarità in Italia, alcuni anni fa, in relazione a certe vicende di Silvio Berlusconi
it.wikipedia.org/wiki/Bunga_bunga
– la maggiore esperta di Virginia Woolf si chiama Louise De Salvo
en.wikipedia.org/wiki/Louise_DeSalvo
(evidentemente, la sua famiglia è di origine italiana; ma non credo sia mia parente).
Trascrivo un articolo pubblicato su “Literatura Mondo” 1935-2, p. 35-36, a proposito del libro “Flush: A Biography” (Flush, vita di un cane),
en.wikipedia.org/wiki/Flush:_A_Biography
it.wikipedia.org/wiki/Flush,_vita_di_un_cane
che presenta la biografia immaginaria della poetessa inglese Elizabeth Barrett Browning (1806-1861)
it.wikipedia.org/wiki/Elizabeth_Barrett_Browning
eo.wikipedia.org/wiki/Elizabeth_Barrett_Browning
vista attraverso gli occhi di un cane cocker spaniel.
Allego la pagina del “New York Times” del 3 aprile 1941, che dà notizia del ritrovamento del cadavere di Virginia Woolf.
VIRGINIA WOOLF: VIVO DE FLUSH
La pudeleto de Miss Barrett jam konkeris al si sur la scenejo kaj ekrano grandan triumfon, kaj ni ne dubas, ke li konkeros eĉ pli grandan ĉe la leganta publiko. Flush estas ja historia hundo, unue la favorato de Elisabeth Barrett, poste la fidela kunulo en ŝia memorinda aventuro.
Ĉiu certe konas la kortuŝan historion de la rava junulino, pala kaj delikata, kiu forlasas la tro preman hejmon kaj sin liberigas de la snobismo de Wimpole Street. Ŝi velkadas sur soifo, kiam subite, per la mirinda potenco de la amo, ŝi reakiras forton kaj fuĝas al Italujo, neatentante la patran koleron. Jen la romano, kies variajn okazaĵojn ni sekvas per la sentoj kaj ideoj de la hundeto. La ĉefan rolon tie ĉi ja ne ludas Elisabeth Barrett, sed la hundo mem, eta fajrobulo, besto plena de deziroj kaj instinktoj, simbolo de la elementa vivo, iom post iom edukita, aldomigita, adaptita al la civiliza vivo. La urba hundo nun forgesas, ke li estis vilaĝa hundo, li forgesas la naturon. la bonodoron de la malseka herbo, la densajn veprojn, la leporojn, la liberan junecon. Li rezignas la plezuron, la kapricon kaj sekve la ĝojon. Li nun estas riĉula hundo, fraŭlina hundo bonedukita, manĝanta el telero, servata de lakeoj, unuvorte moŝta hundo kombita, parfumita, severmora, dignoplena kaj anglikana. Sed tiu aristokrata hundo, vivanta en la mondo de la “happy few”, estas subite ĵetita en la inferon de Whitechapel: li falas el la paradizo en la teruron de la “Città dolente”. Ŝtelistoj lin rabas kaj enfermas en abomenan kelon, de kie la junulino lin liberigas per pago de granda sumo. Drama superrigardo al la kanajla kvartalo de Londono, la alia flanko de la socio, kiun ignoras la moŝtaj hundoj; tiu amaso da senjusto, malespero, venĝemo, troviĝanta ĉe la bazo de la kapitalista mondo. Drasta revelacio de vasta sufero, kiun oni volonte ignoras.
De kie venas la savo? De la amo. Tiu amo, redoninta al la junulino sanon kaj forton, prezentiĝas pere de Robert Browning: sed li estas tiom neatendita tiom fremda al la moroj de “Wimpole street”, ke la hundo, fidela protektanto de sia mastrino, kolere gruntas je lia alveno. Sed kiu kapablas rezisti la amon? La amo portas Miss Barrett kune kun Flush al nova vivo. En Firenze ne ekzistas plu kastoj, klasa aroganteco; apenaŭ restas sociaj distingoj inter la nobel- kaj strat-hundoj; la suno brilas egale por ĉiu! Ne ekzistas plu lakeoj por prizorgi la multvaloran pudelon, sed ankaŭ ne timo pri ŝtelistoj kaj rabistoj. Libera vagado sur la vendoplaco kaj en pli malpli bonfamaj stratoj: ja ĉiam estas trovebla ia manĝopeco, freŝa akvo fluas abunde el la publikaj fontanoj. Estas vere, ke ankaŭ puloj ne mankas. S-ro Browning decidas tondi la harojn de Flush: jen liberigo. Senbedaŭre la vagemulo forlasas la livreon de sia embarasa nobleco. Li nun mokas pri sia “pedigree” kaj ĝoje eniras en la komunan hundospecon. Li rezignas sian privilegion por koni la mondon de l’ feliĉo. De nun li kanajliĝas kun senkompara ĝuo, li diboĉas kaj eĉ tranoktas eksterdome. Li sendignas en plej ĉagrena maniero; senhonte li sin montras kun stratvagulinoj, kies patron neniu konas. Li dormas kaj manĝas laŭ bontrovo. Li eĉ partoprenas popolajn manifestaciojn kaj havas pri la vivo tre cinikan filozofion. Sed ĉu ni rajtas atendi ion alian de li? Li ja estas nur hundo.
Kiam li hejmenvenas, kio okazas tre malofte, li vidas la gemastrojn enprofundiĝintajn kun amikoj en la misterojn de l’ spiritismo: ili elvokas spiritojn helpe de turniĝantaj tabloj. Al Flash tute ne plaĉas tiu metafiziko. Ĉu ne eblas akcepti la vivon tía, kia ĝi estas, ne enmiksante en ĝin supernaturajn elementojn. Ĉu plezuradi ĉe la bona suno ne valoras pli, ol tiuj vanaj distrigoj?
Tia estas la rakonto de Virginia Woolf. Diskreta satiro kontraŭ “la stulta 19-a jarcento” kaj la antaŭjuĝoj de la “viktoriana” epoko. Oni retrovas en ĝi la humoron de Sterne kaj Fielding. Ĉu Flush, tiu edukita, spitita, glorita kaj fine liberigita hundeto, ellasita al la bona naturo, ne prezentas trafan bildon pri la angla animo, forskuanta la juĝon de artefarita kaj puritana edukado? Kiu scias?
(V., “Literatura Mondo” 1935-2, p. 35-36)
