Il 19 novembre ricorre la nascita (nel 1800) del poeta, patriota e politico ungherese Mihály Vörösmarty (1800-1855)
it.wikipedia.org/wiki/Mih%C3%A1ly_V%C3%B6r%C3%B6smarty
eo.wikipedia.org/wiki/Mih%C3%A1ly_V%C3%B6r%C3%B6smarty
famoso soprattutto quale autore della poesia patriottica “Szózat” (Appello), che, musicata da Béni Egressy. è diventata una sorta di inno nazionale, cantato al termine delle cerimonie ufficiali.
In Esperanto è apparsa la traduzione di diverse sue poesie; rinvio, al riguardo, alla pagina di Wikipedia in Esperanto.
Trascrivo la poesia “Szózat” (Appello), nella versione in Esperanto di Kálmán Kalocsay, dalla “Hungara antologio” (Antologia Ungherese), 1983; l’originale in ungherese si trova su eo.wikipedia.org/wiki/Sz%C3%B3zat
ed una versione in italiano (di Lina Linari) su
www.geocities.ws/CapitolHill/Parliament/6228/apello.htm
Allego l’immagine (da una vecchia cartolina) del monumento eretto a Budapest in onore di Vörösmarty.
PROKLAMO
Neŝanceleble al patruj’
fidelu, ho hungar’!
Ĝi vartis kaj ĝi kovros vin:
lulilo kaj tombar’.
En granda mondo por vi lok’
ne estas ekster ĝi:
ja vivi, morti en ben’ aŭ plag’
vi devas tie ĉi.
Jen tero, kie fluis sang’
de l’ avoj per armil’,
jen, kien ĉiu sankta nom’
ligiĝis per jarmil’.
Kie elluktis hejmon la
bravuloj de Árpád,
kaj brak’ de Hunyad estis bar’
por juga turk-invad’.
Ĉi tie via sanga flag’
portiĝis, ho Liber’!
Plej bonaj dum la longa lukt’
forfalis por ofer’.
Kaj post tiom da sortobat’
kverelo, sangoflu’,
malmultiĝinte, sed ne romp’,
nacio vivis plu.
Patruj’ de gentoj, granda mond’!
Alkrias ĝia vort’:
„Mil jarojn longa suferad’
petas pri viv’ aŭ mort’!
Ne eble, ke el koroj mil
verŝiĝis vane sang’,
ke vane krevis brustoj mil
kaj mil pro l’ patroland’.
Ne eble ja, ke menso, fort’
plej sankta vol’ kaj pen’
forvelku vane, vane sub
la pezo de malben’.
Ankoraŭ venos bona temp’,
ja venos sortfavor’,
pri kiu preĝas lipo de
centmiloj kun fervor’.
Aŭ, se necese, venos do
la grandioza fin’,
kie al tombo falos land’
en sango kaj ruin’.
Popoloj staros ĉirkaŭ tomb’
ĉe drono de naci’,
Funebros hom-milionoj per
la larm’ de emoci’.
Fidelu senŝancele al
patrujo, ho hungar’,
ĝi vin vivigas, kaj post fal’,
vin kovros en tombar’.
En granda mondo por vi lok’
ne estas ekster ĝi:
ja vivi, morti en ben’ aŭ plag’
vi devas tie ĉi.
Mihály Vörösmarty, trad. Kálmán Kalocsay
