Il 31 agosto ricorre la nascita (nel 1870) dell’educatrice italiana Maria Tecla Artemisia Montessori, conosciuta come Maria Montessori (1870-1952)
it.wikipedia.org/wiki/Maria_Montessori
eo.wikipedia.org/wiki/Maria_Montessori
​nota in tutto il mondo per il metodo educativo che da lei prende il nome, adottato in un primo tempo (a partire dal 1907) nelle scuole per l’infanzia (chiamate “Case dei bambini”), e poi esteso alle scuole di ogni ordine e grado.
​Il metodo Montessori si basa essenzialmente su due principi: assoluta uguaglianza, senza distinzioni dovute alle classi sociali e senza competizione; spontaneità e autonomia dei fanciulli, per i quali l’insegnante deve essere soltanto una guida, senza costrizioni.
​Dal 1914 al 1924, in coincidenza con la prima guerra mondiale, Maria Montessori si traferì in Spagna; rientrata in Italia, ebbe l’appoggio di Benito Mussolini, sia perché il suo metodo (che sviluppa molto il linguaggio e la scrittura) era particolarmente efficace per combattere l’analfabetismo, sia perché la sua fama accresceva il prestigio internazionale del regime.
​In seguito, però, il fascismo si rese conto che i principi del metodo Montessori erano in contrasto con l’impostazione elitaria e totalitaria del regime; nel 1934, le scuole Montessori in Italia furono chiuse d’autorità, e lo stesso accadde per ordine di Adolf Hitler anche in Germania ed Austria.
​Nel 1934, Maria Montessori fu costretta ad abbandonare l’Italia; dopo viaggi in vari Paesi, si stabilì in India, dove fu colta dalla seconda guerra mondiale, ed internata in quanto cittadina di un Paese nemico.
Rilasciata nel 1944, tornò in Italia nel 1947, accolta con grandi onori, e fu ricostituita l’Opera Montessori.
​Maria Montessori morì il 6 maggio 1952 a Noordwijk (Paesi Bassi), dove si era temporaneamente trasferita. Sulla sua tomba è scritto, in italiano: «Io prego i cari bambini, che possono tutto, di unirsi a me per la costruzione della pace negli uomini e nel mondo».
Due articoli sul “Metodo Montessori” si trovano nella rivista “Esperanto de UEA”, rispettivamente 1920-7/8, pagg. 130-131 e 1923-2, p. 24. Trascrivo l’articolo del 1923, e l’annuncio apparso in “L’Esperanto de FEI” 1958-51/52, p. 24 (con rammarico per l’occasione non sfruttata).
​Segnalo, inoltre, questa pagina:
esperingo.blogspot.com/2012/03/montessori-esperanto-en-cinio-kaj.html
​ed allego:
– l’immagine della vecchia banconota italiana da mille lire, con il ritratto di Maria Montessori e una scena di attività in una “Casa dei bambini”;
– la busta primo giorno (FDC) del francobollo italiano del 1970 per il centenario della nascita di Maria Montessori, con il timbro della città natale (Chiaravalle, provincia di Ancona);
​- l’immagine del francobollo italiano del 2007 per il centenario della prima “Casa dei bambini” a Roma, con il relativo annullo speciale.

---

La Metodo de Maria Montessori.

D.rino Maria Montessori naskiĝis en Chiaravalle, Italio, la 31 aŭgusto 1870; ŝi estis kuracistino, sed specialiĝis pri la psikiatriaj studoj. Post nova, pacienca kaj kuraĝega sperto, provita pri la nenormalcerbaj geknaboj, M. Monteuori ekvidis, ke la edukado de la nenormaluloj postulas precipe metodon konformiĝantan kun la interna disvolviĝo de l’ infano. Sed kian rezulton promesus tiu sama metodo por la normaluloj? Jen estas la mirinda elpensaĵo, la granda realigebla idealo: pretigi, per novaj vojoj, la edukadon de la normaluloj. Por tio ĉi ti estis necesa grava laboro; nome, studi la normalajn geknabojn, la uzatajn didaktikajn metodojn, la edukplanon tra la jarcentoj ktp.; tial M. Montessori eĉ instruiĝis pri la filozofio kaj pedagogia antropologio. “La domo por la infanoj”, kie kolektiĝis etuloj de du jaroj kaj duono ĝis ses jaroj, post rilata eksperimento diktis la sekvantan verkon al Montessori: “Il metodo della pedagogia scientifica, applicato all’educazione infantile, nella “Casa dei bambini” – IIa- Edizione – Loescher – Roma.-. *) La sciencpedagogia metodo aplikita por infana edukado, en la “Domoj de l’ Etuloj” – 2-a eldono – Loescher – Romo (Italio)
Do, la Montessori’a metodo preparis taŭgan ilaron por la disvolviĝanta infano; nome, tien, kiu donos al ĝi eblecon sin movi libere (spaco, kovritaj kaj netutekovritaj ĉambroj)j la eblecon fari kai ripeti kunordigitajn movojn en la plej facilaj agoj de la praktika vivo (speciala aranĝo de la lernejo); la ilojn por la superaj sentaj kaj intelektaj ekzercoj, gradige kombinitaj (speciala didaktika ilaro).
M. Montessori tiel metis la infanon tute libera tien, kie ĝiaj novaj, sentaj kaj intelektaj bezonoj povas trovi kontentiĝon laŭplaĉe, kiel la biologisto, kiu dezirante studi iun beston, prezentas al li la plej favorajn kondiĉojn de vivo, por studi ĝian reakcion, kiu estas reala formo do ekzisteco. Tia kondiĉo de libereco postulas ne nur la supre rimarkigitajn ilojn, sed specialan prepariĝon de l’ instruistino; ŝi devas esti tre respektema je la propraj agoj de la infano, pacience observi ĝiajn volajn laborojn, devas esti pli helpema ol gvidema, neniam malhelpanta la ekvilibron de la cirkonstancoj por la formiĝado de la homa interno. La ĉefa karakterizo de tiu ĉi nova metodo estas asigni en la infanon tian aŭtoritaton, kiu pro la aliaj metodoj estas en la manoj de l’ instruistino; kiel ankaŭ, ke ĉiu akiraĵo, laŭ la gradigita kaj malrapida transformiĝo (infano, knabo, junulo k.c.) naskiĝu el interno. Jen estas la profitoj atingitaj:
1- La infanoj, per memedukado, havis evidentan formiĝon de karaktero, de interna energio, supera al la aliaj.
2- Li montris grandan aktivecon por la frua lerno de la diversaj disciplinoj, por la servoj kaj la agoj de la praktika vivo.
Tiaj “Domoj por la infanoj” estas veraj “kampoj de eksperimentado” por la psikologio. M. Montessori ekvidis la iluzion, en kiun falis la eksperimenta psikologio, opinianta ekkapti la leĝon el la komenca minuto de la infana reago! La psikologia vivo de la homo povas esti legata nur tra la procedo de ĝia formiĝo, kiel la homara vivo estas klarigata nur el la tuta historio, kaj ne el la rapidema momento.
Do, en tia pruva kampo por la studo de l’ homo, en tiu infana renovigita lernejo, estas eble renkonti la verecon de la biologia leĝo, dum la sciencisto, devigita observi infanojn ne vidatajn en kondiĉoj de plena libereco, eltrovas nur verecojn el sociala kaj tempa karaktero.
La graveco de l’ eksperimento Montessori, kiel rezultato el la praktika edukado kaj kiel sciencaĵo, varme entuziasmigis italojn kaj eksterlandulojn. En Roma kal Milano ekzistas “Infanaj domoj”. La eksterlanda atento estis elvokata pri tiu renovigo, kaj la “Montessori-metodoj” estas tradukitaj diverslingven; krom tio, multloke estis malfermitaj “Etulaj domoj” laŭ tia metodo. La eksperimentoj de D-rino Montessori daŭras pri infanoj de pli ol sesjaraĝaj.
Oni ne povas aserti la ĝustan nombron da tiaj “Domoj” ekzistantaj en la tuta mondo; estas sufiĉe rimarkigi kian didaktikan ilaron oni nun fabrikas en Milano, en New York, en London, en Paris, en Shanghai, k. c.: ĝi konsistas el ilaro por komencigi:
1e iajn praktikvivajn agojn;
​2e por la sentaj ekzerciĝoj;
​3e por la lernado de la meĥaniko de la legado kaj skribado.
Domenica Pomarici
(“Esperanto de UEA” 1923-2, p. 24)

Citiamo la pagina dedicata all’Esperanto dalla rivista Vita dell’Infanzia, organo dell’Opera Montessori; è sintomatico il fatto che ai problemi della Lingua Internazionale si vada interessando attivamente l’Ente considerato più moderno nel campo dell’educazione infantile. L’Opera Montessori e le Associazioni Esperantiste possono svolgere, su scala internazionale, un profìcuo lavoro pedagogico comune, magari sotto l’egida dell’UNESCO.
(Traduko: Ni citas la paĝon dediĉitan al Esperanto de la revuo Vivo de la Infanaro, organo de Instanco Montessori; estas simptoma la fakto ke pri la problemoj de la internacia lingvo aktive interesiĝas la Instanco taksata plej moderna en la kampo de infana edukado. Instanco Montessori kaj la Esperantistaj Asocioj povas plenumi, sur internacia skalo, profitodonan komunan pedagogian laboron, des pli bone sub la ŝildo de UNESKO.)
(“L’Esperanto de FEI” 1958-51/52, p. 44)