Oggi presento alcuni documenti che fanno drizzare i capelli, in considerazione degli effetti deleteri di quell’evento.
Il 10 giugno 1940 Benito Mussolini, parlando dal balcone di Piazza Venezia a Roma, annunciò che l’Italia sarebbe entrata nella seconda guerra mondiale (che già infuriava dal primo settembre 1939):
(testo completo in italiano del discorso:
it.wikisource.org/wiki/Italia_-_10_giugno_1940,_Annuncio_della_dichiarazione_di_guerra ).
Il discorso fu pronunciato alle 15; quella sera stessa (alle 22 “circa”, come curiosamente indicato nel bollettino ufficiale con i programmi, all’epoca edito dalla Radio Italiana-EIAR anche in Esperanto), la trasmissione in Esperanto di Radio Roma ne diffuse la versione in lingua internazionale (chiarisco, al riguardo, che i testi originali non erano scritti dai curatori della trasmissione in Esperanto, ma erano forniti, per la traduzione, dal Ministero della Stampa e Propaganda).
Trascrivo la versione in Esperanto di quel discorso (compresi alcuni passi omessi nel suindicato film documentario), ed allego:
- pagina 1524 della “Raccolta ufficiale delle leggi e decreti del Regno d’Italia” 1940-2, con il Regio decreto 10 giugno 1940, n. 566 (“Applicazione della legge di guerra nei territori dello Stato”) e il Regio decreto 11 giugno 1940, n. 567 (“Dichiarazione dello stato di guerra di parte del territorio dello Stato”);
- l’immagine delle prime due pagine del testo originale della trasmissione in Esperanto del 10 giugno 1940;
- l’immagine delle pagine 2 e 3 del bollettino programmi (in Esperanto) di febbraio 1939, con tutte le trasmissioni dell’allora “Centro Imperiale EIAR” – Radio Roma, diffuse su scala mondiale.
Militantoj surtere, surmare kaj en la aero, Nigraj Ĉemizuloj de la Revolucio kaj de la Legioj! Viroj kaj virinoj de Italujo, de la Imperio kaj de la Regno de Albanio! Aŭskultu!
Horo signita de la destino batas en la ĉielo de nia Patrujo, la horo de la neŝanĝeblaj decidoj.
La militdeklaro estas jam transdonita al la Ambasadoroj de Granda Britujo kaj de Francujo.
Ni eniras sur la kampon kontraŭ la demokratioj plutokrataj kaj reakciaj de Okcidento, kiuj en ĉiuj tempoj malhelpis la iradon kaj ofte insidis la ekziston mem de la itala popolo.
Iuj jarkvinoj de la plej lasta historio povas resumiĝi per ĉi tiuj vortoj: frazoj, promesoj, minacoj, ĉantaĝoj kaj je la fino, kiel kronado de la konstruaĵo, la malnobla sieĝo de 52 Ŝtatoj.
Nia konscienco estas absolute trankvila. Kun vi la tuta mondo estas atestanto, ke Italujo de la Liktorjo faris ĉion, kio estis home ebla por eviti la ŝtormon, kiu skuas Eŭropon. Sed ĉio estis vana. Sufiĉis revidi la traktatojn por adapti ilin al la ŝanĝemaj postuloj de la vivo de la Nacioj kaj ne konsideri ilin netuŝeblaj por la eterneco; sufiĉis ne komenci la stultan politikon de la garantioj, kiu montriĝis precipe mortiga por tiuj, kiuj ilin akceptis. Sufiĉis ne malakcepti la proponojn, kiujn la Führer faris la 6.an de oktobro de la pasinta jaro, post la fino de la milito en Polujo.
Jam ĉio tio apartenas al la pasinteco. Se hodiaŭ ni estas pretaj por alfronti la riskojn kaj la oferojn de la milito, estas pro tio, ke la honoro, la interesoj, la estonteco fere tion trudas, ĉar granda popolo estas vere tia, se ĝi konsideras sanktaj siajn sindevigojn kaj se ĝi ne evitas la superajn provojn, kiuj determinas la iradon de la historio.
Ni enmanigas la armilojn por solvi, post la solvita problemo de niaj kontinentaj landlimoj, la problemon de niaj maraj landlimoj. Ni volas disrompi la katenojn je karaktero teritoria kaj militista, kiuj sufokas nin en nia maro, ĉar popolo de 45 milionoj da homoj ne estas vere libera se ĝi ne havas liberan vojon al la Oceano.
Ĉi tiu giganta batalo estas nur unu fazo kaj la logika disvolviĝo de nia Revolucio. Ĝi estas la lukto de la popoloj malriĉaj kaj kun multenombraj brakoj, kontraŭ la malsatigistoj, kiuj kruele tenas la monopolon de ĉiuj riĉaĵoj kaj de la tuta oro de la tero; ĝi estas la lukto de la popoloj fekundaj kaj junaj kontraŭ la popoloj malfekundiĝintaj kaj turniĝantaj al la pereo; ĝi estas la lukto inter du jarcentoj kaj du ideoj.
Nun, kiam la kuboj estas ĵetitaj kaj nia volo bruligis malantaŭ ni la ŝipojn, mi solene deklaras, ke Italujo ne intencas treni en la konflikton aliajn popolojn al si najbarajn per maro aŭ per tero.
Svislando, Jugoslavujo, Grekujo, Turkujo kaj Egiptujo bone notu ĉi tiujn miajn vortojn. Dependas de ili, nur de ili, ĉu tiuj vortoj estos rigore konfirmitaj.
Italoj, en memorinda kunveno, tiu de Berlino, mi diris, ke, laŭ la leĝoj de la faŝista moralo, kiam oni havas amikon oni iras kun li ĝis la fino. Tion ni faris kaj ni faros: kun Germanujo, kun ĝia popolo, kun ĝiaj venkantaj armitaj fortoj.
En ĉi tiu antaŭtago de okazaĵo je jarcenta graveco ni turnu nian penson al la Majesto de la Reĝo Imperiestro, kiu, kiel ĉiam, interpretis la animon de la Patrujo, kaj ni salutu voĉe la Führer, la Estron de granda Germanujo aliancano.
Italujo proletaria kaj faŝista estas trifoje staranta, forta, fiera kaj kompakta kiel neniam.
La signaldiro estas unu sola, kategoria kaj memdeviga por ĉiuj, ĝi jam transflugas kaj ardigas la korojn de la Alpoj ĝis la hinda Oceano: venki!
Kaj ni venkos por fine doni longan periodon de paco kun justeco al Italujo, al Eŭropo, al la mondo.
Itala popolo:
kuru al la armiloj kaj pruvu vian persistemon, vian kuraĝon, vian bravecon!”.
Terura tago, homoj certe timis, sed ankoraŭ ne sciis, kio okazos…
La 10-an de junio 1940, multegaj italoj erare opiniis (samkiel Mussolini), ke la milito daùros tre mallonge, post la fulmaj germanaj venkoj en Norvegio, Belgio kaj Francio. Ecx, estis ordonite al la italaj soldatoj cxe la franca landlimo ne ataki, sed atendi defensive. Nur la 24an de junio, kiam Hitler sciigis ke li baldaù starigos armisticon ku Francio, la italaj montosoldatoj atakis, interalie kun mizeraj rezultatoj (francoj estis pli alte, kaj havis fortikajxojn).