La 2-an de novembro, en Italio, oni memorigas la mortintojn.

Ni vivas en mondo, kiu ne volas aŭdi paroli pri morto. Hodiaŭ, multaj dampas ĉion, kio diras limon, suferon kaj fine adiaŭon el la vivo, kaj adresas al si mem la bondeziron foriri sen tro da komplikaĵoj, precipe ne ĝenante sin kaj la aliajn.

Je niaj tagoj, forlasi la vivon kun tiu senzorgo, kiu elirigas nin el la scenejo kun levita kapo, sen longaj kaj penigaj malsanoj, estas taksata beno, sorto rezervita al la pli bonŝanculoj. Dum iam la timo estis, ke medicino faras tro malmulte por favori la sanon kaj la plilongigon de la vivo de la malsanulo, hodiaŭ la inkubsonĝo renversiĝis: oni timas la kontraŭan troigon, tio estas, esti devigataj vivi en humiligaj kondiĉoj.

​Mi transskribas, en la itala kaj ĝia traduko al Esperanto, poeziaĵon de Vincenzo Cardarelli, kiu kontraŭe esprimas la deziron, ke la morto lasu al ni “finsaluti l’ mondon”.

​Mi aldonas vatikanan poŝtmarkon de 1960, kun la admono “sepulti la mortintojn”, kiel faro de mizerikordo.

---

ALLA MORTE 

 

Morire sì,
non essere aggrediti dalla morte.
Morire persuasi
che un siffatto viaggio sia il migliore.
E in quell’ultimo istante essere allegri
come quando si contano i minuti
dell’orologio della stazione
e ognuno vale un secolo.
Poi che la morte è la sposa fedele
che subentra all’amante traditrice,
non vogliamo riceverla da intrusa,
né fuggire con lei.
Troppe volte partimmo
senza commiato!
Sul punto di varcare
in un attimo il tempo,
quando pur la memoria
di noi s’involerà,
lasciaci, o Morte, dire al mondo addio,
concedici ancora un indugio.
L’immane passo non sia
precipitoso.
Al pensier della morte repentina
il sangue mi si gela.
Morte non mi ghermire,
ma da lontano annunciati
e da amica mi prendi
come l’estrema delle mie abitudini.

 

Vincenzo Cardarelli

 

°°°°°

 

AL LA MORTO

 

Perei, ja,

ne esti agresitaj de la morto.

Forpasi konvinkitaj

ke tiu estas la vojaĝ’ plej bona.

Kaj lastmomente plenfeliĉaj esti

kiel se ni numerus la minutojn

de la horloĝo de la stacidomo

valorajn jarcentope.

Ĉar estas la morto la edzin’ fidela

venanta post amorantin’ perfida,

ne volas ni ricevi ŝin truditan,

nek kune kun ŝi fuĝi.

Tro ofte ni foriris

ne salutinte!

Estante trapasontaj

ni tempon er-sekunde,

kiam eĉ rememoro

pri ni elflugas for,

nin lasu, Morto, finsaluti l’ mondon,

permesu ke ankoraŭ ni prokrastu.

La senmezura paŝo estu

ne trorapida.

Ĉe la pripenso de subita morto

la sang’ en mi frostiĝas.

Ho Morto, min ne rabu,

anoncu vin de fore

kaj prenu min amike

kiel por lasta mia vivkutimo.

 

Vincenzo Cardarelli, trad. Gaudenzio Pisoni

(el “Enlumas min senlimo”, p. 110,

LF-Koop, La-Chaux-de-Fonds 1990)