La 5-a de junio estas la datreveno de la naskiĝo (en 1898) de la hispana poeto kaj dramverkisto Federico García Lorca (1898-1936)
eo.wikipedia.org/wiki/Federico_Garc%C3%ADa_Lorca
Mi jam parolis pri li la 5-an de junio 2017.
Mi transskribas (en la hispana, kaj en la tradukoj al la itala kaj al Esperanto) la poeziaĵon “Preciosa y el aire” (Bella e il vento – Preciosa kaj la vento).
Mi aldonas la kovrilon de la traduko al Esperanto de “Romancero gitano” (Cigana romancaro).
PRECIOSA Y EL AIRE
Su luna de pergamino
Preciosa tocando viene
por un anfibio sendero
de cristales y laureles.
El silencio sin estrellas,
huyendo del sonsonete,
cae donde el mar bate y canta
su noche llena de peces.
En los picos de la sierra
los carabineros duermen
guardando las blancas torres
donde viven los ingleses.
Y los gitanos del agua
levantan por distraerse
glorietas de caracoles
y ramas de pino verde.
Su luna de pergamino
Preciosa tocando viene.
Al verla se ha levantado
el viento que nunca duerme.
San Cristobalón desnudo,
lleno de lenguas celestes,
mira a la niña tocando
una dulce gaita ausente.
Niña, deja que levante
tu vestido para verte.
Abre en mis dedos antiguos
la rosa azul de tu vientre.
Preciosa tira el pandero
y corre sin detenerte.
El viento-hombrón la persigue
con una espada caliente.
Frunce su rumor el mar.
Los olivos palidecen.
Cantan las flautas de umbría
y el liso gong de la nieve.
¡ Preciosa, corre, preciosa,
que te coge el viento verde!
¡Preciosa, corre, Preciosa!
¡Míralo por donde viene!
Sátiro de estrellas bajas
con sus lenguas relucientes.
Preciosa, llena de miedo,
entre en la casa que tiene,
más arriba de los pinos,
el cónsul de los ingleses.
Asustados por los gritos
tres carabineros vienen,
sus negras capas ceñidas
y los gorros en las sienes.
El inglés da a la gitana
un vaso de tibia leche,
y una copa de ginebra
que Preciosa no se bebe.
Y mientras cuenta, llorando,
su aventura a aquella gente,
en las tejas de pizarra
el viento, furioso, muerde.
°°°°°
BELLA E IL VENTO
La sua luna di pergamena
Bella suonando viene
per un anfibio sentiero
di cristalli e d’allori.
Il silenzio senza stelle,
fuggendo la cantilena,
cade dove il mare batte e canta
la sua notte piena di pesci.
Sulle cime della sierra
dormono i carabinieri
vigilando le bianche torri
dove vivono gl’inglesi.
E i gitani dall’acqua
alzano per divertirsi
pergolati di conchiglie
e rami di verde pino.
La sua luna di pergamena
Bella suonando viene.
S’è levato vedendola
il vento che mai non dorme.
San Cristobalòn nudo,
pieno di lingue celesti,
guarda la bambina che suona
una dolce piva assente.
Ragazza, lascia che alzi
il tuo vestito per vederti.
Apri alle mie dita vecchie
la rosa azzurra del tuo ventre.
Bella getta il tamburello
e corre senza fermarsi.
Il vento maschio l’insegue
con una spada calda.
Il mare aggrinza il suo rumore.
Gli olivi impallidiscono.
Cantano i flauti di penombra
e il liscio gong della neve.
Bella, corri, Bella!
che ti prende il vento satiro!
Bella, corri, Bella!
Guardalo da dove viene!
Satiro di stelle basse
con le sue lingue lucenti.
Bella, piena di paura,
entra nella casa che ha,
più in alto oltre i pini,
il console degli inglesi.
Allarmati dai gridi
tre carabinieri vengono,
chiusi nei loro mantelli neri
e i berretti sulle tempie.
L’inglese dà alla gitana
una tazza di tiepido latte,
e un bicchiere di gin
che Bella non beve.
E mentre piangendo racconta
la sua avventura a quella gente,
sulle tegole d’ardesia
il vento, furioso, morde.
Federico García Lorca., trad. Carlo Bo,
(“García Lorca, tutte le poesie”, Garzanti, 2002, vol. I, p. 462-466)
°°°°°
PRECIOSA KAJ LA VENTO
Sur vojeto amfibia
el kristal’ kaj laŭro densa,
Preciosa ire frapas
sian lunon pergamenan.
De la monotona sono
la silento firmamenta
fuĝas maron, kies nokto
zumas, batas fiŝoplena.
La karabenistoj dormas
ĉe postenoj montokrestaj
kaj la blankajn domojn gardas,
kie angloj loĝe restas.
La ciganoj de la akvo
por sin distri staren metas
laŭbojn el moluskokonkoj
kaj el pinobranĉoj verdaj.
Preciosa ire frapas
sian lunon pergamenan,
kaj la vento, ĉiam vigla,
ŝin vidante, ŝin eklevas.
Sankta Kristotoro nuda,
de ĉielaj langoj plena,
ŝin rigardas, kaj tre dolĉe
ludas fluton neĉeestan.
– Nu, knabino, vian jupon
levos mi, se vi permesas.
Miaj oldaj fingroj palpos
vian bluan rozon ventran.
Kuras ŝi; sen fari halton
sian tamburinon ĵetas.
Kun tre longa glavo arda
ŝin la virovento sekvas.
Palo kovras olivarbojn.
Grunton maro plaŭde knedas.
Sonas la flutetoj ombraj
kaj la plata gongo neĝa.
Preciosa, nu, pli kuru!
Fuĝu de la vento verda!
Preciosa, nu, pli kuru
kaj atentu, ke li venas!
Satiruso de la steloj
subaj kaj kun langoj helaj.
Preciosa terurite
en la domon tuj sin pelas,
kiun alte trans la pinoj
la konsulo angla tenas.
Alarmite de la krioj,
tri karabenistoj venas
en kapotoj striktaj, nigraj
kaj kun ĉapoj fruntopremaj.
Al la ciganino l’ anglo
varman lakton tuj prezentas,
ankaŭ glason da viskio,
sed ĉi-lastan ŝi ne prenas.
Kaj dum ŝi rakontas plore
sian aventuron streĉan,
la kolera vento mordas
la tegmenton griz-ardezan.
Federico García Lorca., trad. Fernando de Diego
(“Cigana Romancaro”, J. Régulo, La Laguna 1971, p. 37-39)
