Il 18 febbraio è l’anniversario della nascita (nel 1940) del cantautore italiano (genovese) Fabrizio De André (1940-1999),
it.wikipedia.org/wiki/Fabrizio_De_Andr%C3%A9
considerato uno dei più grandi cantautori italiani di tutti i tempi.
Ho già parlato di lui l’11 ottobre 2017,
www.bitoteko.it/esperanto-vivo/eo/2017/10/11/carlo-martello/
l’11 gennaio 2018,
www.bitoteko.it/esperanto-vivo/2018/01/11/fabrizio-de-andre/
il 13 maggio 2018,
www.bitoteko.it/esperanto-vivo/2018/05/13/maggio-francese/
l’11 gennaio 2020.
www.bitoteko.it/esperanto-vivo/2020/01/11/fabrizio-de-andre-2/
Trascrivo (in italiano, e in una traduzione anonima in Esperanto) la canzone “Bocca di rosa” (Buŝoderozo), di Gian Piero Reverberi e Fabrizio De André (tra parentesi, una strofa censurata e sostituita).
Allego un francobollo italiano del 1995, con la riproduzione del dipinto di Tiziano Vecellio “Amor sacro e amor profano” (Museo e Galleria Borghese, Roma).
BOCCA DI ROSA
Gian Piero Reverberi, Fabrizio De André
www.youtube.com/watch?v=F7hWpZUQxZ0
La chiamavano Bocca di rosa
metteva l’amore, metteva l’amore,
la chiamavano bocca di rosa
metteva l’amore sopra ogni cosa.
Appena scese alla stazione
nel paesino di Sant’Ilario
tutti si accorsero con uno sguardo
che non si trattava di un missionario.
C’è chi l’amore lo fa per noia
chi se lo sceglie per professione
bocca di rosa né l’uno né l’altro
lei lo faceva per passione.
Ma la passione spesso conduce
a soddisfare le proprie voglie
senza indagare se il concupito
ha il cuore libero oppure ha moglie.
E fu così che da un giorno all’altro
bocca di rosa si tirò addosso
l’ira funesta delle cagnette
a cui aveva sottratto l’osso.
Ma le comari di un paesino
non brillano certo in iniziativa
le contromisure fino a quel punto
si limitavano all’invettiva.
Si sa che la gente dà buoni consigli
sentendosi come Gesù nel tempio,
si sa che la gente dà buoni consigli
se non può più dare cattivo esempio.
Così una vecchia mai stata moglie
senza mai figli, senza più voglie,
si prese la briga e di certo il gusto
di dare a tutte il consiglio giusto.
E rivolgendosi alle cornute
le apostrofò con parole argute:
“il furto d’amore sarà punito –
disse – dall’ordine costituito”.
E quelle andarono dal commissario
e dissero senza parafrasare:
“quella schifosa ha già troppi clienti
più di un consorzio alimentare”.
E arrivarono quattro gendarmi
con i pennacchi con i pennacchi
e arrivarono quattro gendarmi
con i pennacchi e con le armi.
Spesso gli sbirri e i Carabinieri
al proprio dovere vengono meno
ma non quando sono in alta uniforme
e l’accompagnarono al primo treno.
(Il cuore tenero non è una dote
di cui sian colmi i carabinieri
ma quella volta a prendere il treno
l’accompagnarono malvolentieri).
Alla stazione c’erano tutti
dal commissario al sagrestano
alla stazione c’erano tutti
con gli occhi rossi e il cappello in mano,
a salutare chi per un poco
senza pretese, senza pretese,
a salutare chi per un poco
portò l’amore nel paese.
C’era un cartello giallo
con una scritta nera
diceva “Addio bocca di rosa
con te se ne parte la primavera”.
Ma una notizia un po’ originale
non ha bisogno di alcun giornale
come una freccia dall’arco scocca
vola veloce di bocca in bocca.
E alla stazione successiva
molta più gente di quando partiva
chi mandò un bacio, chi gettò un fiore
chi si prenota per due ore.
Persino il parroco che non disprezza
fra un miserere e un’estrema unzione
il bene effimero della bellezza
la vuole accanto in processione.
E con la Vergine in prima fila
e bocca di rosa poco lontano
si porta a spasso per il paese
l’amore sacro e l’amor profano.
°°°°°
BUŜODEROZO
Gian Piero Reverberi, Fabrizio De André, trad. nekonata
www.cinquantini.it/esperant/kantoj/deandre.html#BUSXODEROZO
kantas: Maria Grazia Barboni
Ŝia nomo estis Buŝoderozo
ŝi donis amon ŝi donis amon.
Ŝia nomo estis Buŝoderozo
ŝi donis amon por la etoso.
Kiam ŝi haltis ĉe l’stacidomo
de la vilaĝo Sankta Pipino
ĉiuj rimarkis unuavide
ke ŝi ne estis pia monaĥino.
Iu amoras nur pro enuo
iu amoras pro profesio
Buŝoderozo nek unu nek dua
ŝi ja amoras pro pasio.
Sed la pasio ofte instigas
al la satiĝo de propra volo
ne kalkulante ĉu la kunulo
havas edzinon aŭ fraŭlan vivrolon
.
Tiel okazis, ke ŝi abrupte
estis nomita la “virinaĉo”
de ĉiuj hundinoj de la vilaĝo
ekkoleraj pro perdo de l’ kaĉo.
La edzinaro de vilaĝeto
tamen ne brilas pro iniciatemo
iliaj venĝoj nur restis fivortoj
de venĝaj agoj nur restis la emo.
Oni jam scias ke ĉiuj konsilas
sentante sin Jezuo en la templo,
oni jam scias ke ĉiuj konsilas
se ne plu eblas la fia ekzemplo.
Tiel okazis ke maljunulino
kiu neniam estis edzino
nun prenis finfine la guston ja frandan
solvi problemon por ĉiuj tre grandan.
Kaj retorike al kokritukinoj
ŝi paroladis: “Ha stultulinoj,
la ŝtelo de amo estos punita
ĉar de la leĝo ĝi estas regita”.
Kaj ili iris al policestro
sen ia timo, kun sia plendo
“Tiu aĉulino havas klientojn
certe pli multe ol po granda vendo”.
Kaj tuj alvenis la policistoj
kun la bastonoj kun la bastonoj
kaj tuj alvenis la policistoj
kun la vizaĝoj de tre feraj homoj.
Estas konate ke la policistoj
ofte ne agas laŭ propraj leĝdevoj,
sed ne kiam ili uniformas
kaj de ŝi prenis la lastajn revojn.
Ĉiuj alkuris al stacidomo
eĉ policestro kaj lia pedelo
ĉiuj alkuris al stacidomo
por svingi per mano kaj per ĉapelo.
Por finsaluti ŝin kiu portis
sen monpostuloj sen monpostuloj;
por finsaluti ŝin kiu portis
iom da varmo al vilaĝuloj.
Estis ŝildego blua
kun granda skribo flava:
“Se vi foriras Buŝoderozo
kun vi foriras la tempo rava”.
De la novaĵo la originalo
tamen koniĝas sen tagĵurnalo,
kiel la sago post pafa puŝo
kuras scio de buŝ’ al buŝo.
Kaj ĉe la venonta trajna stacio
estis pli granda manifestacio
iu donas kison, iu donas florojn,
iu antaŭmendas por si tuj du horojn.
Kaj ankaŭ la pastro ne malamante
inter preĝado kaj ceremonio
l’ efemerecon de la beleco
li ŝin alvokas al procesio.
