Il 15 aprile è l’anniversario della morte (nel 1974) del musicista italiano (milanese) Giovanni D’Anzi (1906-1974),
it.wikipedia.org/wiki/Giovanni_D%27Anzi
di cui pochi oggi ricordano il nome, sebbene sia autore, tra l’altro, di una canzone popolarissima in Italia (tanto da essere ritenuta ingiustamente di origine tradizionale, mentre ha un anno di nascita, il 1935): “O mia bela Madunina”,
it.wikipedia.org/wiki/O_mia_bela_Madunina
dedicata a Milano (la “Madonnina” della canzone è la statua dorata della Madonna posta in cima al Duomo di Milano).
Di Giovanni D’Anzi ho parlato, il 27 giugno 2017, in relazione ad un’altra sua canzone, “Bambina innamorata”.
“O mia bela Madunina”, al di là del tono ironico, affronta una questione seria: l’emigrazione interna verso l’Italia settentrionale, in particolare Milano, delle popolazioni del Sud, in particolare Napoli e la Sicilia.
Scritta in dialetto milanese (tranne l’esclamazione “Melano mia” in siciliano), rifà il verso ad una famosa canzone napoletana di E.A. Mario (Giovanni Ermete Gaeta) del 1919, “Santa Lucia luntana” (della quale parlerò in altra occasione), in cui emigranti napoletani diretti verso “terre assai lontane” affermano che “si gira il mondo sano, si va cercando fortuna, ma lontano da Napoli non si può stare”; e tuttavia – commenta D’Anzi – “vengono qui a Milano”; ma aggiunge: “Venite senza paura, vi allungheremo la mano. Tutto il mondo è paese, siamo d’accordo, ma Milano è una grande Milano!”.
Trascrivo il testo di “O mia bela Madunina”, in milanese e nella traduzione in Esperanto di Giuseppe Castelli, ed allego l’immagine (da una vecchia cartolina) della “Madonnina” di Milano.
O MIA BELA MADUNINA
Giovanni D’Anzi
(canta Gino Bramieri)
A disen la cansun la nass a Napuli
e certament g’han minga tücc i tort.
Surriento, Margellina, tücc i popoli
i avran cantà almen un miliun de volt.
Mi speri che se offendera nissun
se parlom un cicin anca de nüm.
O mia bela Madunina
che te brilet de luntan,
tuta d’ora e piscinina
ti te dominet Milan.
Sota ti se viv la vita,
se sta mai cuj man in man.
Canten tücc “Lontan de Napoli se moeur”
ma po’ i vegnen chi a Milan.
Ades ghè la cansun de Roma magica,
de Nina, er Cupolone e Rugantin,
se sbaten in del Tever, roba tragica,
esageren, me par, un cicinin.
Sperem che vegna minga la mania
de metes a cantà “Melano mia”
O mia bela Madunina
che te brilet de luntan,
tuta d’ora e piscinina
ti te dominet Milan.
Si, vegnii senza paura,
num ve slungaremm la man.
Tut el mund a l’è paes, a semm d’accord,
ma Milan l’è un gran Milan!
°°°°°
MIA MADONETO BELA
Giovanni D’Anzi – trad. Giuseppe Castelli
www.cinquantini.it/esperant/kantoj/tradicia.html#MIA%20MADONETO%20BELA
Kantaĵoj onidire venas el Napol’,
kaj certe parte pravas tio ĉi:
Sorenton, Merĝelinon – ĉiu ajn popol’
prikantis jam sendube fojojn mil…
Sed rajtu ni, sen pompo kaj trudem’,
paroli ankaŭ iom pri ni mem.
Mia Madoneto bela,
vi imponas nin de for,
tiel ĉarma, tiel brila
per la bril’ de via or’;
sub vi oni vivas vivon
kaj aktivas ĉiu man’…
ĉiuj kantas «estus mort’ for de Napol’»,
sed venadas al Milan’!
Nuntempe modas Romo, modas la magi’
de Nina, la kupol’ kaj Rugantin’;
sin ĵeti en la Tibron, kia tragedi’!
Laŭ mi troigas tiu ĉi inklin’…
Nur mankus lasta ero vere fia:
kantaĵo kun la fraz’ “Malano mia”!
Mia Madoneto bela,
vi imponas nin de for,
tiel ĉarma, tiel brila
per la bril’ de via or’;
sub vi oni vivas vivon
kaj aktivas ĉiu man’…
ĉiuj kantas «estus mort’ for de Napol’»,
sed venadas al Milan’!
Oni venu do sen timo
kaj nin premu per la man’:
jes, la tuta mondo iĝis jam vilaĝ’,
sed plej grandas nur Milan’!
