Per una curiosa coincidenza, il 29 aprile è l’anniversario sia della nascita (nel 1863) che della morte (nel 1933) del poeta di lingua greca Κωνσταντίνος Καβάφης (Konstantinos Petrou Kavafis), conosciuto in Italia come Costantino Kavafis, e nei Paesi di lingua inglese come Constantine P. Kavafy
it.wikipedia.org/wiki/Konstantinos_Kavafis
eo.wikipedia.org/wiki/Konstantinos_Kavafis
nato ad Alessandria d’Egitto, e vissuto lontano dalla Grecia (in Egitto, in Turchia, in Gran Bretagna).
Le poesie di Kavafis sono spesso aspramente polemiche, anche se lucidissime, ed ancora attuali dopo più di un secolo; penso, in particolare, a quella del 1898 intitolata in greco ΠΕΡΙΜΈΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ BΑΡΒΆΡΟΥΣ (Aspettando i barbari); per il testo greco, e la versione in Esperanto di Renato Corsetti:
bonalingvo.net/index.php/Atendante_la_barbarojn
Ne trascrivo sotto la traduzione italiana di Nelo Risi e Margherita Dalmati, e la versione in Esperanto di Gerrit Berveling.
Allego il francobollo greco del 1983 per il cinquantesimo anniversario della morte di Kavafis.
ASPETTANDO I BARBARI
Cosa aspettiamo qui riuniti al Foro?
Oggi devono arrivare i barbari.
Perché tanta inerzia al Senato?
E i senatori perché non legiferano?
Oggi arrivano i barbari.
Che leggi possono fare i senatori?
Venendo i barbari le faranno loro.
Perché l’imperatore si è alzato di buonora
e sta alla porta grande della città,
solenne in trono, con la corona sulla fronte?
Oggi arrivano i barbari e il sovrano
è in attesa della visita del loro capo;
anzi, ha già pronta la pergamena da offrire in dono
dove gli conferisce nomi e titoli.
Perché i nostri Consoli e Pretori
stamane sono usciti in toga rossa ricamata?
Perché portano bracciali con tante ametiste
e anelli con smeraldi che mandano barbagli?
Perché hanno in mano le rare bacchette
tutte d’oro e d’argento rifinito?
Oggi arrivano i barbari
e queste cose ai barbari fan colpo.
Perché non vengono anche i degni oratori
a perorare come sempre?
Oggi arrivano i barbari e i barbari
disdegnano eloquenza e arringhe.
Tutto a un tratto perché questa inquietudine e questa agitazione?
(oh, come i visi si son fatti gravi).
Perché si svuotano le vie e le piazze
e tutti fanno ritorno a casa preoccupati?
Perché è già notte e i barbari non vengono.
È arrivato qualcuno dai confini a dire
che di barbari non ce ne sono più.
Come faremo adesso senza i barbari?
Dopotutto, quella gente era una soluzione.
Konstantinos Kavafis,
trad. Nelo Risi – Margherita Dalmati
VENOS LA BARBAROJ
www.esperanto.gr/old_site/esp/grek/els/kab.htm
Kion ni atendas, vendoplace kunigitaj?
– Venos ja hodiaŭ la barbaroj.
Kial estas neniu agado en la Senato?
Kial sidas la senatanoj sen leĝfarado?
– Venos ja hodiaŭ la barbaroj;
kial farus leĝojn la senatanoj?
La barbaroj, se venos, ja leĝdonos!
Kial tiel frue leviĝis nia Imperiestro
kaj sidas ĉe la ĉefa pordo de la Urbo
surtrone, digna, kun la krono surkape?
– Venos ja hodiaŭ la barbaroj
kaj la Imperiestro atendas por akcepti
ilian estron. Li eĉ jam preparis
por doni al li pergamenon. Tie
li notis por li multajn titolojn kaj nomojn.
Kial niaj du konsuloj kaj la pretoroj eliris
hodiaŭ kun purpuraj kaj broditaj togoj?
Kial braceletojn ili portas kun tiom da ametistoj
kaj ringojn kun brile poluritaj smaragdoj?
Kial ili prenis hodiaŭ la valorajn sceptrojn
artisme prilaboritajn kun arĝento kaj oro?
– Venos ja hodiaŭ la barbaroj;
kaj tiaj aferoj konfuzas barbarojn.
Kial ne venas la indaj oratoroj kiel ĉiam
por prezenti siajn paroladojn, por diri siaĵojn?
– Venos ja hodiaŭ la barbaroj
kaj ilin enuas elokvento kaj paroladoj.
Kial komenciĝis subite ĉi tiu ĝenateco
kaj konfuzo? (Kiel serioziĝis la vizaĝoj!)
Kial malpleniĝas tiel haste stratoj kaj placoj
kaj ĉiuj rehejmiĝas, funde enpensiĝinte?
– Ĉar noktiĝis kaj la barbaroj ne venis;
kaj kelkaj alvenis de la landlimoj
kaj diris, ke ne plu estas barbaroj.
Kaj nun, kio fariĝos al ni, sen barbaroj?
Tiuj homoj ja estis iaspeca solvo!
Konstantinos Kavafis, trad. Gerrit Berveling
