Il 4 giugno 2017 è, quest’anno, la festa cristiana di Pentecoste, in un certo senso una festa “esperantista”, in relazione al “miracolo delle lingue” descritto negli Atti degli Apostoli 2,1-11:
[1] Mentre il giorno di Pentecoste stava per finire, si trovavano tutti insieme nello stesso luogo. [2] Venne all’improvviso dal cielo un rombo, come di vento che si abbatte gagliardo, e riempì tutta la casa dove si trovavano. [3] Apparvero loro lingue come di fuoco che si dividevano e si posarono su ciascuno di loro; [4] ed essi furono tutti pieni di Spirito Santo e cominciarono a parlare in altre lingue come lo Spirito dava loro il potere d’esprimersi.
[5] Si trovavano allora in Gerusalemme Giudei osservanti di ogni nazione che è sotto il cielo. [6] Venuto quel fragore, la folla si radunò e rimase sbigottita perché ciascuno li sentiva parlare la propria lingua. [7] Erano stupefatti e fuori di sé per lo stupore dicevano: «Costoro che parlano non sono forse tutti Galilei? [8] E com’è che li sentiamo ciascuno parlare la nostra lingua nativa? [9] Siamo Parti, Medi, Elamiti e abitanti della Mesopotamia, della Giudea, della Cappadocia, del Ponto e dell’Asia, [10] della Frigia e della Panfilia, dell’Egitto e delle parti della Libia vicino a Cirene, stranieri di Roma, [11] Ebrei e proseliti, Cretesi e Arabi e li udiamo annunziare nelle nostre lingue le grandi opere di Dio».
A questo proposito, è il caso di ricordare che cosa disse il Cardinale Echegaray in occasione della Pentecoste del 1979:
«Tra i segni che accompagnano la discesa Spirito Santo sugli Apostoli, il più luminoso è senz’altro il miracolo delle lingue, mediante il quale ogni pellegrino di Gerusalemme udì nella propria lingua. Si trattò di un completo rovesciamento di quello che aveva significato il caos linguistico provocato dalla superbia e dall’autosufficienza degli uomini ».
Per le Chiese cristiane (cattolica, ortodossa ed evangelica), tuttavia, la Pentecoste è soprattutto in relazione con la discesa dello Spirito Santo sugli Apostoli e Maria, e con la nascita della Chiesa.
Trascrivo la versione in Esperanto (“La Pentekosto”) della poesia di Alessandro Manzoni (1785-1873) “La Pentecoste”
it.wikisource.org/wiki/Inni_sacri/La_Pentecoste
nella traduzione di Clelia Conterno Guglielminetti (dalla Itala Antologio, FEI 1987, pagg. 323-328), ed allego:
– una cartolina maximum del 1975 composta con un francobollo vaticano che riproduce un dipinto di Domínikos Theotokópoulos (El Greco, 1541-1614) eo.wikipedia.org/wiki/El_Greco );
– due francobolli italiani del 1962, emessi per l’apertura del Concilio Vaticano secondo, che rappresentano una miniatura del 586 d.C., dal codice “Evangeliarius Siriacus” del monaco Rabula (Monastero di San Giovanni Zagba, Mesopotamia), conservato a Firenze nella Biblioteca statale “Mediceo-Laurenziana”.
LA PENTEKOSTO
Patrin’ de la Sanktuloj;
de l’ supra urb’ imago;
de la nekoruptebla Sang’
eterne garda brako;
kiu trans la jarcentoj
suferas, luktas, preĝas;
tendaro via reĝas
ĉie de mar’ al mar’;
kampo de esperanta gent’;
domo de l’ Dio viva;
kie vi estis? Kaj angul’
kia vin primitiva
akceptis, dum de vi la Reĝ’,
de perfidar’ murdata,
per sango grundon sata
igis sur sur ter-altar’?
Kaj kiam de l’ malluma fund’
la dia korp’ eliris,
kaj blovon de la dua viv’
potence Li elspiris;
kaj dum, portante en la man’
la prezon de l’ pardono,
de polvo ĉi al trono
de l’ Patro flugis Li;
al ĝemo lia vi kunul’,
konscia pri misteroj,
de lia venko vi filin’
senmorta, kiaj teroj
vin kaŝis? Veka pro la tim’,
nur en forges’ sekura,
nestis en kaŝo mura
ĝis tiu tago vi,
kiam sur vin por renovig’
Spirito Sankta venis,
kaj nekonsuman torĉon vi
de Ĝi en manon prenis;
Ĝi el vi al popoloj
en mont’ lumturon faris,
el via lip’ malbaris
la fonton de l’ Parol’.
Kiel rapida pluvas lum’
sur la objektoj krute
kaj vekas la kolorojn
kien ĝi falas ŝute;
tiel resonis en multop’
la voĉo de la Spiro:
ĝin aŭdis Parto, Siro,
Arab’ en sia lingv’.
Idolojn adoranto jam
dise sur ĉiu tero,
turnu rigardon al Solim’,
aŭdiĝas voka vero:
laca de stulta kred-omaĝ’,
la Ter’ al Ĝi revenu:
kaj vi, de kiuj prenu
komencon novepok’,
edzinoj, kiujn vekas mov’
subita de la ido;
el kies sin’ dolore for
la homa krizalido
venos; al falsa par-diin’
de vi ne sonu kanto:
jam kreskas por la Sankto
la id’ en kaŝa lok’.
Kial, kisante filojn,
sklavino nun sopiras?
Kaj sinon de libera in’
ŝi kun envi’ admiras?
Ŝi sciu, mizeruloj
regos kun la Sinjoro;
Li zorgis en doloro
pri tuta la homar’.
Nova libero, nova gent’
estas ĉielpromesoj;
novaj konkeroj, venko-glor’,
en nova prov’ sukcesoj;
nova, kaj neskuebla jam
de tim’ aŭ de allogo,
paco: ĝin, malgraŭ moko,
ne rabos monda far’.
Spirit’! humilpreĝante ni
ĉe sanktaj la altaroj;
aŭ sole en arbar-profund’
aŭ vage sur la maroj;
de l’ Andoj frostaj ĝis Liban’,
de l’ Kimroj ĝis Haiti,
disaj ni povas riti
per ununura kor’;
ni Vin petegas! Ho Spirit’,
elvenu, lumo kora,
favora al kredantaj Vin,
al nekonant’ favora;
venu, vigligu; fajru kor’
jam pro dubado cindra;
estu venkinto inda
premi’ post lukto-hor’.
Descendu Am’; de l’ homa kor’
subpremu la koleron;
pensojn Vi donu kies bon’
mildigu mort-mizeron;
donacojn viajn nutru Vi
per bonfaranta virto,
kiel sub sun’ de l’ mirto
floras la pigra ĝerm’;
nerikoltita mortos flor’
inter humila herbo,
nek levos sin kun la korol’
bunta sur fona verdo,
se ne plu venos tra l’ aer’
al ĝi la suna mildo,
al novaj vivoj ŝildo,
nutranto por etern’.
Ni Vin petegas! Al pensar’
de la malfeliĉulo
enblovu Vi, refortigant’,
ŝiriĝu la nebulo:
fariĝu tamen ŝtormo Vi
al pensoj de l’ tirano,
kaj el la uragano
eliĝu la kompat’.
Per Vi rigardu malriĉul’
Ĉielon vere sia,
kaj ĝemon ŝanĝu al pean’
pro similec’ Mesia:
riĉul’ donacu kun vizaĝ’
amika kaj honesta,
kaj kun silent’ modesta
kvazaŭ de frat’ al frat’.
Vidiĝu Vi de l’ etular’
en ĉarma la rideto,
de la knabin’ en ĉasta ruĝ’,
kaj sendu en sekreto
al puraj virgulinoj Vi
puran sekretan ĝojon;
konsekru l’ edzan vojon
de sindetena am’.
Fortigu de la junular’
la konfidencan menson;
al cela trafo de l’ virar’
regu maturan penson,
hararon blankan pro maljun’
ornamu volo sankta,
kaj en rigard’ mortanta
brilu espera flam’.
Alessandro Manzoni,
trad. Clelia Conterno Guglielminetti
(“Itala Antologio”, 1987, p. 323-328)
