Il 13 aprile ricorre la nascita (nel 1808 dell’inventore fiorentino Antonio Meucci (1808-1889) it.wikipedia.org/wiki/Antonio_Meucci
eo.wikipedia.org/wiki/Antonio_Meucci
famoso per aver inventato, tra l’altro, un dispositivo che può essere considerato il primo telefono, anche se il telefono fu brevettato prioritariamente dallo scienziato statunitense di origine scozzese Alexander Graham Bell.
Meucci, un povero immigrato negli Stati Uniti, già nel 1849 elaborò un prototipo di telefono, e nel 1860 allestì un collegamento permanente tra il laboratorio nello scantinato e la stanza al secondo piano dove giaceva la moglie, sofferente di artrite deformante; avendo però scarsa conoscenza dell’inglese, ne dette notizia soltanto sul giornale italiano di New York, e vivendo in assoluta povertà non poté finanziare il costoso processo per l’acquisizione del brevetto. Consegnò quindi alcuni prototipi alla società telegrafica Western Union, la quale nel 1874 fraudolentemente depositò il brevetto a nome di Bell. Il 13 gennaio 1887 il brevetto di Bell fu annullato per truffa e falso, e l’annullamento fu poi confermato dalla Corte suprema: purtroppo, però, nel frattempo Meucci era morto (dove si vede che la giustizia non è lenta soltanto in Italia).
Trascrivo un articolo dalla “Itala Esperanta Revuo” 1923-10 (ottobre 1923), p. 109, che rivendica a Meucci l’invenzione del telefono, ed allego:
– un articolo da “Brita Esperantisto” 1907-5, p.98, ovviamente è a favore di Graham Bell (l’articolo in sé è davvero gustoso, per lo stupore e l’entusiasmo con cui il telefono era visto 110 anni fa);
– l’immagine del francobollo in onore di Meucci emesso nel 1978 dalle Poste Italiane, nell’ambito di una serie su “uomini illustri;
– l’annullo postale speciale di Firenze (del 12 dicembre 1976), commemorativo del primo collegamento telefonico;
– una cartolina postale polacca del 1988, indirizzata al Redazione del programma in Esperanto della Radio Vaticana, commemorativa del primo telefono nella città di Łódz.
LA TELEFONO GLORO ITALA
La sciigo pri la morto del Aleksandro Graham Bell, kiu elviviĝis en sia somera loĝejo en la ĉirkaŭajoj de Halifax (Ameriko) trakuris la mondon, kaj ĉiuj ĵurnaloj senescepte parolis pri li kiel pri la elpensinto de la telefono.
Necesas korekti tiun ĉi sciencan malveraĵon.
Dum 1864 vivadis en Havana kandel-fabrikisto, kiu estis samtempe ilaristo en la urba teatro. Li estis nomata Antono Meucci (Meuĉĉi) Italo, el Florenco; tre studema pri fizikaj fenomenoj, li konstruis propramane kaj sen helpo de iu ajn kelke da instrumentoj, ĉar li karesadis la ideon ke oni povos paroli malproksimen.
Ekloĝinte en dometon en Clifton apud New York, li enregistrigis dum 1871 la patenton de sia aparato: t. e. elektra telefono. Meucci estis malriĉa, tamen kvar jarojn sinsekvajn li atingis renovigi tiun enregistrigon, ĝis kiam en 1875 li estis devigata ĉesi pro sia granda malriĉeco, kiu puŝis lin vendi eĉ la aparatojn mem kiujn li estis fabrikinta.
Jen okazis ke la sekvantan jaron 1876 ankaŭ doktoro Bell enregistrigis patenton pri telefono entute identa al tiu de Meucci kaj – stariginte tuj fortan kompanion en sia nomo – li triumfigis ĝin ĉe la Ekspozicio de Filadelfia en tiu sama jaro.
Meucci skribis tiam dekstren kaj maldekstren plendante korŝirige ke li ne trovis justecon inter la homoj, ĉar estis rabitaj al li ne nur la antaŭeco de lia elpensaĵo, sed ankaŭ la profitoj kiuj povus deveni de ĝi al li.
Li pasigis tiamaniere multajn jarojn inter malriĉeco kaj doloro, ĝis kiam en 1888, forminte la “Kompanion Meucci”, li povis tenti proceson por neposeda proprigo k. e. kontraŭ la “BellTelephon Co.”
La rezultato de tiu proceso estis ke la supera Tribunalo de la Unuiĝitaj Ŝtatoj dekretis ke la Telefono Bell devas esti nomata Telefono Meucci, ĉar rezultas en maniero plej klara kaj senduba ke la nomita kompanio akiris la patenton per trompo.
Tiu sentenco redonis rajtecon – estas vere – al Meucci: sed ĉar li, absolute malriĉa, estis ĉiam devigata batali kontraŭ societo monhava kaj politike forta, tiel lia kompanio vidis sin devigata al interkonsento, per kiu al Meucci estis fiksita monata asigno, al la celo silentigi lin.
Mallongan tempon li ĝuis tamen tiun asignon, ĉar la malfeliĉa elpensinto la sekvantan jaron 1889, ekzilita en sia dometo en Clifton, mortis pro doloro.
Kontraŭe Bell ricevis la honorojn kaj la sufiĉegajn fruktojn de tiu elpensaĵo, kiun la angla fizikisto Thompson nomis la mirindaĵo de la mirindaĵoj.
El Pro Familio.
Esp. A. L. Reni
Itala Esperanta Revuo 1923-10 (oktobro 1923), p. 109
