Il 15 marzo (“le Idi di marzo”) ricorre l’assassinio, nel 44 a.C.
it.wikipedia.org/wiki/Cesaricidio
di Caio Giulio Cesare
it.wikipedia.org/wiki/Gaio_Giulio_Cesare
eo.wikipedia.org/wiki/Julio_Cezaro
ad opera di un gruppo di congiurati capeggiati da Bruto e Cassio.
Il personaggio e l’evento sono tanto noti che non c’è bisogno di presentazione; mi limito a ricordare che Dante Alighieri, nella Divina Commedia, colloca Cesare nel Limbo (Inferno 4, 121-123), tra gli “spiriti magni” vissuti prima del cristianesimo:
I’ vidi Eletra con molti compagni,
tra ‘ quai conobbi Ettòr ed Enea,
Cesare armato con li occhi grifagni.
Jen do Elektra kun kunuloj multaj,
el kiuj estis jen Hektor’, Eneo,
Cezaro rabokula en armaĵo.
(trad. Giovanni Peterlongo)
Elektran vidis mi kun samlanduloj,
kaj Eneas’, Hektoro jen rezidis,
Cezar’ armita kun la falk-okuloj.
(trad. Kálmán Kalocsay)
Elektra ĉirkaŭata de kunuloj;
Eneo inter tiuj kaj Hektoro;
Cezar’ armita kaj kun grif-okuloj.
(trad. Enrico Dondi)
Invece, Bruto e Cassio sono nel più profondo dell’Inferno (34, 64-67), tra i traditori, insieme con Giuda Iscariota:
De li altri due c’hanno il capo di sotto,
quel che pende dal nero ceffo è Bruto:
vedi come si storce, e non fa motto!;
e l’altro è Cassio, che par sì membruto.
El du aliaj kun la kapo sube,
el la buŝego nigra pendas Bruto:
kiel li tordas sin, ne diras vorton!
L’ alia Kassjo, ŝajne tre dikmembra.
(trad. Giovanni Peterlongo)
El la du kap-al-subaj, el buŝgroto
de l’ nigra kap’, jen, Brutus sin etendas,
kiel li streĉas sin, sen vort’ el gloto:
kaj tie Cassius, la dikmembra, pendas.
(trad. Kálmán Kalocsay)
El du kun kap’ al sube sub turmento
de l’ nigra buŝo pendas Brut’, l’unua,
kaj spasme sin tordadas en silento;
Kasi’ dikmembra estas tiu dua.
(trad. Enrico Dondi)
Allego le copertine delle tre versioni in Esperanto della “Divina Commedia”, rispettivamente di Giovanni Peterlongo (1963), Kálmán Kalocsay (1933, ristampa 1979) ed Enrico Dondi (2006).
